Werk-privé balans of werk-privé integratie? Wat kies jij?

Vanwege het hoge burn-out percentage bij artsen is er veel aandacht voor werk-privé balans. Verstoring hiervan wordt vaak genoemd als één van de grootste oorzaken van burn-out. En hoe ga je dit in balans krijgen? Wat is daarvoor nodig?

Er is wel wat ingewikkelds aan de term werk-privé balans. Alsof het twee verschillende dingen zijn. Of twee dingen die tegenover elkaar staan. Alsof het één positief en het andere negatief is. Hoe weeg je dit? Zeker als je een bevlogen arts bent, zoals de meesten van ons. Hoe zwaar weegt dan je werk ten opzichte van je privéleven? En wanneer weet je dat het in balans is? Moet je dan kijken naar de hoeveelheid tijd die je erin steekt? Of is je tevredenheid een wegingsfactor? Of is moeheid een indicator? Of de mate van schuldgevoel, omdat je het gevoel hebt op elk vlak tekort te schieten?

In moderne leiderschap theorieën wordt steeds vaker gesproken over werk-privé integratie. De achtergrond hiervan is dat in leiderschap iedereen wordt gezien als een heel mens. Je bent op je werk niet anders dan in je privé leven. Het woord balans suggereert dat je werk niet een onderdeel is van jezelf; je hebt werk en privé. Je werk geeft echter meestal veel voldoening.  Het geeft je de kans invulling te geven aan een stuk zingeving en ontwikkeling. Dit zijn belangrijke factoren voor levensgeluk. Bovendien brengen sommige banen een verantwoordelijkheid met zich mee, die niet persé stopt om 18.00 uur.
Door op een andere manier naar je leven te kijken vervaagt het ‘hokjes denken’ . Je hoeft je niet meer af te vragen of hetgeen wat je doet onderdeel is van werk of privé. Je hoeft je alleen af te vragen of de wijze waarop je je leven leidt past bij jouw eigen zingeving, of bij jouw eigen waarden.  Het kennen van je waarden is een sterk kompas in het leven. En omdat je een heel mens bent zijn je waarden hetzelfde in je werk en in de rest van je leven. En je waarden kunnen veranderen, doordat je ouder wordt, een gezin krijgt, een life event etc. Je top 8-10 van waarden verandert nauwelijks in je leven, de prioriteit van je waarden kunnen wel veranderen. En dit is dus prachtige input voor de keuzes die je te maken hebt.

Of je als arts net een kind hebt gekregen, een familielid/ vriend(in) is overleden of je moet je proefschrift nog afronden terwijl je fulltime werkt, maakt uit voor welke waarden er bovenin je top 10 staan. In de eerste 2 gevallen kan het zijn dat je waarde ‘carrière’ niet meer in de top 5 staat, terwijl in het laatste voorbeeld de waarde doorzettingsvermogen of efficiëntie heel hoog gaat scoren. Door je eigen waarden te kennen en bewust te kiezen wat je aandacht wil geven ontstaat er ruimte in de werk-privé discussie en komt er integratie.

Wat helpt je keuzes te maken in hoe jij je leven wil invullen?

• Vraag jezelf af wat voor jou echt belangrijk is (je kernwaarden). Probeer dit te benoemen aan de hand van waarden. Stel hier vervolgens een top 7-10 in vast. Dit zijn de waarden waar je echt energie van krijgt en kan relateren voor jezelf aan topervaringen, of aan flow momenten. Een favoriet boek of film helpt ook. Wat raakte je hierin? Boosheid kan ook helpen, vaak is dan een waarde in de knel gekomen.  Dit is dus iets anders dan waarden die je belangrijk vindt. Je kernwaarden voel je.  Gebruik vervolgens je kernwaarden als kompas. Als ontspanning een kernwaarde is wil je dat in alle vlakken van je leven ontspanning tot uiting kan komen. Dat kan in werk zijn, sporten, met familie of vrienden iets doen.
• Kijk of je kernwaarden tot uiting komen in de manier waarop je je tijd doorbrengt. Durf nee te zeggen als iets niet bij je waarden past. Wees hier helder over. Dat voorkomt dat je dingen gaat doen waar je hart niet ligt en die energie kosten. Als je het kan uitleggen vanuit waarden geeft dat aan een gesprek diepgang en voorkomt een gevoel van verdedigen.
• Teken een cirkeldiagram en geef daarin aan hoe je je tijd besteed, in hoeverre is je tijdsbesteding in overeenstemming met je kernwaarden. Wat dien je eventueel aan te passen om meer in overeenstemming met je waarden te leven?
• En tot slot: durf te kiezen. Als je je cirkeldiagram heb ingevuld en tot de ontdekking komt dat dit niet past in 24 uur, een week, maand of jaar kies dan bewust waar je voor dit moment in je leven minder tijd aan gaat besteden. Je waarden prioriteren bij je (levens)fase helpt hierin.